Deze vraag kwam boven drijven tijdens een webinar dat we organiseerden voor een van onze klanten. Mentale fitheid stond tijdens dit webinar centraal en de vraag of we te maken hebben met een chronisch energietekort bij werkend Nederland. Het ging echter vooral over hoe je als leidinggevende signalen kan herkennen, erkennen en het goede gesprek daarover aangaan? Het is vaak makkelijker gezegd dan gedaan. We denken tegenwoordig dat leidinggevenden soort Super(wo)men zijn: dat we offline en online onze mensen in de gaten houden, op het juiste moment het gesprek aangaan en dat ook nog in 1 keer goed doen.

Eerst terug naar de vraag over het energietekort. Misschien is het een beetje overdreven om te denken dat we allemaal een lege batterij hebben. Toch lijkt er wel een tendens zichtbaar te zijn. De afgelopen maanden hebben er op verschillende manieren ingehakt bij mensen. Dit kan in zich uiten in verschillende signalen, we sommen de belangrijkste hiernaast op.
Wat we merken is dat de angst erin zit bij veel werkgevers op dit moment als het gaat om een toename van verzuim door mentale klachten. Nou, dat willen we natuurlijk met elkaar voorkomen. En dat kan ook. Dat is alvast het goede nieuws. Bij dat voorkomen hoort ook de ingrediënt WERK. En dat is ook goed nieuws, want daar heb je als manager invloed op. De mentale klachten van de medewerker liggen buiten jouw invloedssfeer, het stimuleren van energie op het werk, het geven van aandacht en het bespreekbaar maken van signalen is wel iets wat je kan beïnvloeden.
Stressoren & energiebronnen
Om invloed te kunnen uitoefenen is het handig om te weten wat energiebronnen en stressoren zijn. We hiernaast een plaatje gemaakt waarin je alle elementen terugziet. Je ziet ook dat het onderaan gaat over ‘persoonskenmerken’. Interessant is bijvoorbeeld dat iemand die reflecteert op zichzelf veel veerkrachtiger kan zijn dan iemand die alles buiten zichzelf neerlegt. En iemand die introvert is gevoeliger kan zijn voor stressoren dan iemand die extravert is.

Maar hoe dan?
Er is niet 1 recept waardoor iedereen weer meer energie krijgt in het werk en dus de batterij weer oplaadt. Wat in ieder geval niet werkt is als medewerkers volledig thuis komen te zitten of de hele dag gaan Netflixen in een joggingsbroek. Door ritme en structuur te bieden in het werk, kunnen mensen opladen. Het zit ook in kleine dingen soms. Bijvoorbeeld echt even tijd nemen voor pauze of toch met een kop koffie gaan zitten met een collega om een klant of cliënt te bespreken, ook al is het druk.
Op de laatste punten heb je als manager invloed. Door aanwezig te zijn op de werkvloer, het goede voorbeeld te nemen, collega’s mee te vragen voor een lunchwandeling en zelf ook open te zijn bijvoorbeeld. Door te draaien aan de knop ‘zingeving’ kun je mensen opladen tijdens het werk. Door de collegiale verhoudingen te stimuleren, geef je mensen energie. Door sociale steun te bieden aan collega’s kun je een extra boost geven. En soms heb je ook een goed gesprek nodig met iemand. Wat dan belangrijk is, is om warm EN zakelijk te blijven. Luisteren naar oorzaken, begrip hebben voor wat er speelt en tegelijkertijd ook durven vragen hoe het werk een ‘oplaadpunt’ kan blijven.
Verwachtingenmanagement
Als manager kun je verwachtingen managen. En heldere verwachtingen zorgt voor minder stress. Geef aan wat je normaal vindt, wat je werkelijk verlangt van je mensen. Soms hebben je medewerkers iets anders in hun hoofd zitten dan jij denkt. We hebben hier al voldoende voorbeelden van meegemaakt. Denk aan medewerkers die:
- denken dat als ze hun pauzes structureel overslaan dit leidt tot extra waardering van de manager;
- signalen van disbalans niet bespreekbaar maken omdat jij het al zo druk hebt en ze niet willen klagen;
- altijd de extra diensten pakken en zo bijv. een positieve indruk willen achterlaten

Het is niet gezegd dat alle aannames goed of fout zijn. Het gaat erom dat je helder bent in wat je verwacht en welk effect gedrag heeft op jouw percepties. En oh ja, probeer soms ook om te denken.
Recente reacties